“Nederlanders ervaren te veel stress”.
“Ieder jaar stijgen de kosten van mensen die hun werk niet meer kunnen uitvoeren vanwege stress-gerelateerde klachten.”
“In Nederland is een burn-out epidemie gaande.”

Zo maar wat kreten als het gaat over stress in ons koele kikkerlandje. We zijn dus met z’n allen een stuk minder ‘koele kikkers’ dan we onszelf voorhouden. En het klopt, te veel stress is inderdaad niet gezond. En ieder jaar stijgen de kosten doordat mensen uitvallen met stress-gerelateerde klachten. Maar is stress per definitie slecht? Wij denken van niet.

De stress-reactie: een overblijfsel van onze voorouders

De stress-reactie van je lichaam stamt uit de oertijd, waar we nog over de savanne liepen en ieder moment aangevallen konden worden door een leeuw of ander beest dat ons wilde verslinden. Snel en adequaat reageren was van levensbelang. Het bereidde je voor om om te gaan met het gevaar. Grofweg heeft ons lichaam 3 reacties om met dreigend gevaar om te gaan: vechten, vluchten of bevriezen. Dit waren nuttige responses in die tijd. Het lichaam maakte zich klaar voor de aanval (vechten), om heel hard weg te rennen (vluchten) of om zich heel stil te houden in de hoop dat we niet zouden opvallen (bevriezen).

Hoewel de meesten van ons niet meer over de savanne lopen en ieder moment aangevallen kunnen worden door een leeuw, is er aan onze stress-respons door de tijd heen weinig veranderd. Nog steeds helpt deze reactie ons om te gaan met het dreigende gevaar. Dit keer geen leeuw, maar een presentatie, een deadline of een overvolle agenda. Onze stress-reactie is eigenlijk helemaal niet zo verkeerd. Het helpt je om in het moment alert en geconcentreerd te zijn zodat je optimaal kunt presteren. De reactie wordt pas problematisch als de spanning / dreiging langdurig aanhoudt. Als je lichaam overactief en ‘aan’ blijft, in plaats van terug gaat naar baseline. Een beetje stress houdt je juist scherp en helpt je het maximale uit jezelf te halen. Niets mis mee dus.

Maak stress je vriend

Wat interessant is, is dat de manier waarop je denkt over stress (stress is oké en hoort erbij vs. stress is ongezond) verschil maakt in je beleving van stress. Onderzoek toont aan dat stress vooral negatief voor je is wanneer jij zelf gelooft dat stress schadelijk is voor je gezondheid. Geloof je dat een zeker mate van stress gezond is en er bij hoort, dan vindt men geen negatief effect op de gezondheid. Dit is ergens ook wel logisch. Als jij denkt dat stress alleen maar ongezond is, ga je piekeren over de stress die je ervaart, wat resulteert in nóg meer stress. Zo kom je in een vicieuze cirkel, waarin de stress alleen maar verder oploopt. Niet doen dus. Probeer je stress-reactie te zien als een middel en niet als een ongezond iets. Je lichaam maakt zich klaar om optimaal te presteren. Je bent dus niet angstig voor die presentatie die je moet geven. Nee, je lichaam bereid zich voor en wordt juist extra alert, zodat jij je goed kunt concentreren en een fantastische prestatie kunt leveren.

Langdurige stress, piekeren, niet kunnen slapen, het zijn allemaal dingen die je wil voorkomen. Maar een beetje stress, dat kan geen kwaad. Het helpt je juist om optimaal te presteren. Wil je meer weten over hoe je stress voor je kunt laten werken? Bekijk dan de TED-talk van Kelly McGonical, waarin ze uitlegt hoe je van stress jouw vriend kunt maken.

https://www.youtube.com/watch?v=RcGyVTAoXEU